با توجه به وسعت 550 هزار هکتاري طرح هاي اجرايي موجود و آتی آبیاری و زهکشی در اراضی استانهاي خوزستان و ايلام و نيز در راستاي اجراي بهينه طرح هاي آبياري و زهکشي در قالب طرح مقام معظم رهبري توسط مؤسسه جهاد نصر، بررسی عواملی که منجر به ايجاد اطمينان از کارایی سیستم زهکشی زیرزمینی در مناطق عملياتي گردد، می تواند تاثیر بسزایی در کاهش هزینه ها و مشکلات اجرايي و زیست محیطی در آينده داشته باشد. یکی از عوامل مهم طراحی که ممکن است بر عملکرد سامانه های زهکشی زيرزميني اثرگذار باشد، جهت قرار گرفتن لترال ها يا لوله هاي زهکش زیرمینی در مقابل جهت اجراي عمليات آبياري در مزرعه است. در مرحله طراحي توصیه بر آن است که جهت آبیاری عمود بر جهت لترال ها باشد، ليکن در بسیاری از اراضی در طرح هاي آبياري و زهکشي اتفاق می افتد که به دلایل اجرایی یا در نتیجه تغییر شرایط بهره برداری توسط زارعین، جهت آبیاری در امتداد و به موازات لترال هاي زيرزميني باشد. لذا اين تحقیق در شرایط کشت زمستانه (گندم) و در محل اجراي پروژه زهکشي در دشت میان آب استان خوزستان اجرا شد. نتايج حکايت از آن داشت که هر دو تیمار آزمایشی (لترال هاي عمود و موازي با جهت آبياري) دارای عملکرد قابل قبولي در اين منطقه بوده و زهکش هاي زيرزميني سطح ایستابی را در زمان آبياري کنترل نموده اند. محاسبه شاخص عمق نسبی آب زیرزمینی (RGWD) برای تیمارها، بر عملکرد متوسط لترال ها در دو حالت موازی و عمود بر جهت آبیاری دلالت داشت. همچنین شاخص نمک خروجی (SEI) در لترال ها بیانگر تداوم آبشویی و خروج املاح توسط آب آبیاری از نیمرخ خاک در طول فصل کشت بود.
