دکتر حسین دهقانی سانیج عضو هیات علمی موسسه تحقیقات فنی و مهندسی کشاورزی، طی پژوهشی با عنوان " شاخص های طراحی، اجرا و مدیریت در آبیاری زیرسطحی و ارزیابی آن در باغات سمنان"، مدیریت بهره برداری از سیستم آبیاری قطره ای زیرسطحی در شرایط کاربرد آب شور را به عنوان یک از شاخص های طراحی که می تواند در طراحی مورد توجه باشد، با پایش توزیع رطوبت و شوری، نسبت جذب سدیم و یونهایی از قبیل سدیم، منیزیم و کلسیم مورد بررسی قرار داد.
برای این منظور نمونهگیری ها از سه عمق و در زمان قبل و بعد از آبیاری انجام و بر اساس طرح فاکتوریل در کرت های خرد شده مورد مقایسه قرار گرفت. پژوهش در مزرعه صفائیه شهرستان سرخه استان سمنان در سالهای 93-1392 انجام گردید. تیمارهای آبیاری شامل آبیاری به اساس برنامه آبیاری متداول (I1)، آبیاری بر اساس بر اساس روش پنمن- مانتیث (I2) و آبیاری بر اساس روش پنمن- مانتیث به همراه جزء آبشویی (I3) بود. در این تحقیق توزیع مکانی و زمانی رطوبت، شوری، نسبت جذبی سدیم در دوره های توسعه، میانی و پایانی گیاه پسته مورد مطالعه و بررسی قرار گرفت.
نتایج نشان داد رژیم آبیاری I1 در دوره توسعه از مراحل رشد با کم آبی مواجه بوده است ولی در رژیم های I2 و I3 میزان رطوبت آب در خاک در محدوده ظرفیت زراعی حفظ شده است. با توجه به بافت خاک و تغییرات رطوبت در خاک، فاصله لوله های قطره چکان دار (1 متر از ردیف درختان) و عمق نصب 40 سانتیمتر مناسب تشخیص داده شد. از نظر تغییرات شوری در خاک، رژیم آبیاری I2 عملکرد مناسب تری را نسبت به I3 نشان داد. علت آن ورود املاح بیشتر به خاک در رژیم آبیاری I3 و تجمع آن در خاک بوده است. بر همین اساس رژیم آبیاری I2 در کنترل مقدار SAR مناسب تر عمل کرد. در مجموع از نظر تأمین رطوبت خاک، رژیم آبیاری I3 مناسبت تر بود ولی در کاهش شوری خاک عملکرد مناسبی نشان نداد؛ بنابراین در طراحی سامانه آبیاری قطره ای زیرسطحی در شرایط کاربرد آبشور، ذخیره آب و انجام آبشویی در انتهای فصل رشد توصیه میشود.
نمایی از مراحل نمونه برداری
نمایی از ظاهر شدن رطوبت در سطح خاک در سیستم آبیاری قطره ای زیرسطحی